Zorlu bir 2020'yi geride bırakırken, 2021' de su ve kuraklıkla geliyor. Covid-19 virüsü ile savaşımız hız kesmeden devam ederken, küresel ısınmanın da zararları hız kesmeden bizi tehdit etmeye devam ediyor. Ülkemizde mevsim normallerinin üstünde seyreden hava durumu ile barajlarımızdaki su oranları oldukça düştü. Birçok baraj ve göl de kırmızı alarm verilirken, bir kısmı da ne yazık ki kurumuş durumda. Yaşamımızı devam ettirmemiz için en temel ihtiyacımız olan su için üstümüze düşen görevleri daha da geç olmadan yapmanın zamanı geldi de geçiyor. Ülkemizde artan hızlı nüfus ve gereğinden fazla tüketilen su tüketimi bizi susuzluğa daha hızlı götüren sorunlardan sadece birkaçı. Yağışların da kış mevsimine göre neredeyse hiç olmaması susuzluğu da ayrıca tetikleyen etkenlerden. Bu yüzden kuraklık ve ekilip büyüyemeyen sebze meyvelardan dolayı da kıtlıkla karşı karşıyayız. Evlerimizden sınırlı olarak çıkarken evde yapabileceğimiz su tüketimini daha tasarruflu hale getirmek için yapmamız gerekenler basit ve etkili.
- Elimizle bulaşık ve ürünleri yıkarken, lavaboda tıraş olurken, diş fırçalarken bazen farkında olmadan ''hemen işimi bitirip çıkacağım'' derken bile su boşuna akıp gidiyor. Suyu ellerinizi yıkarken veya başka işler yaparken musluğu kapatmak, düşündüğünüzden daha fazla su tasarrufu sağlayabilir. 20 saniyelik bir el yıkama sırasında, yaklaşık 1 litre suyu boşa harcayabilirsiniz.
- Bulaşık makineleri çoğunlukla elde yıkamadan daha az su kullandığından dolayı, çoğu zaman bulaşık makinesini kullanmak elde yıkamaktan daha sürdürülebilirdir. Bulaşık makinenizi çalıştırmadan önce ön durulama olmadan yalnızca tam yükle çalıştırdığınızda ve en kısa döngü ayarında olursa normal yıkama programlarına nazaran daha az su tasarrufu yapacaktır.
- Çamaşır makinemizi de tam doldurup çalıştırıp, ek bir durulama işlemi olmadan daha düşük derecede daha az su tüketilmiş olur. Spor kıyafetleri, çorapları ve iç çamaşırları her kullanımdan sonra mutlaka yıkanması gereken türlerdir. Ter, görünür kir veya herhangi bir şey tutmayan giysiler yıkamadan önce kısmen tekrar giyilebilir. Hangi giysilerin gerçekten yıkanmaya ihtiyacı olmadığı konusunda daha dikkat etmemiz gereken bir süreçteyiz.
- Her gün uzun bir duş almak sandığınızdan çok daha fazla su için kullanır. Daha kısa ve daha seyrek duş alarak ya da saçınızı daha seyrek yıkayarak bu miktarı daha minimuma indirebilirsiniz.
- Ayrıca düşük akışlı veya su tasarruflu duş başlığı, duşta kullandığınız su miktarını önemli ölçüde azaltabilir.
- Sebze haşlamak sandığınızdan daha fazla su tüketimine neden olabilir. Bunun yerine sadece 200-300 ml su gerektiren buharda pişirmeyi tercih edebilirisiniz. Örneğin; makarna pişirmek, gerekenden fazla su kullanmadığınızdan emin olmak için makarnayı pişirmek için en küçük tencereyi kullanın. Ayrıca, makarna hazırlarken suyunun bir kısmını boşaltmadan önce saklayın ve nişastalı suyu soslar ve çorbalar için de kullanabilirsiniz.
- Dakikada 60 damla sızdıran bir musluk, ayda 800 litre su ve yılda 9.200 litre su israf edecektir. Yani sızdıran bir musluğu onarmak sandığınızdan çok daha fazla su tasarrufu sağlayabilir. Bu yüzden musluk ve sifonların bakımını düzenli yapmalı, arızalı olanları onarmalıyız.
- Eski tuvaletler sifon başına 15 ila 25 litre su kullanırlar. Ancak yüksek verimli bir tuvalet, sifon başına 5 litre kadar az su kullanabilir. Bu, evinizde sonsuz litre su tasarrufu sağlayabilir. Bu nedenle, yeni bir tuvalet satın alırken (tabii ki ihtiyacınız olduğunda), sifon başına yaklaşık 5 litre kullanan bir tuvalet aramanız size ve topluma daha fayda sağlayacaktır.
- Yemek artıklarından kurtulmak için lavabonun yerleşik çöp öğütücüsünü kullanmak, düşündüğünüzden çok daha fazla su kullanır. Bunun yerine, yiyecek artıklarınızı gübre haline getirmek su kullanımınızı azaltmakla kalmaz, aynı zamanda bahçeniz için besin açısından zengin toprak oluşturmanıza da yardımcı olur.
- Vegan yemek, bir bireyin çevresel etkilerini azaltmak için yapabileceği en önemli şeylerden biridir ve bunun nedenlerinden biri de hayvancılık sektörünün çok su kullanmasıdır. Sığır eti, genellikle en fazla su yoğun gıda maddesi olarak kabul edilir. Düşük etkili bir takas yapmak istiyorsanız, barbunya fasulyesinin sığır etinin ihtiyaç duyduğu suyun sadece onda birine ihtiyacı var. Hayvansal ürünleri diyetinizden çıkarmak, daha kısa duş almaktan çok daha fazla su tasarrufu sağlayabilir. Bu yüzden vegan olmaya hazır olmasanız bile, inek sütü yerine süt içermeyen süt (non-dairy) içerek tasarrufa başlayabilirsiniz.
- WWF’e göre, bir kilogram pamuk üretmek için 20.000 litre su gerekiyor, bu da yaklaşık bir pamuklu tişört ve bir pamuklu kot pantolon anlamına geliyor. Gardırobunuzun etkisini azaltmanın en iyi yollarından biri, giyim ve diğer tekstiller için ikinci el alışveriş yapmaktır.
- Bahçemizi sulamak için sabah ve akşamüstü gibi buharlaşmanın az olduğu saatleri tercih etmeliyiz. Bugün koruyacağımız her damla, yarın ihtiyaç duyacağımız suyun bir parçası olacak.
25 Litre ve 25 litre: Suyun peşinde belgeselleri ile 25 litre ile bir günü geçirmenin hikayesini anlatarak, aslında suyu ne kadar fazla bilinçsiz tükettiğimizi ve nerelerde suyun kaç litre tükettiğini anlatan, herkesin bu konuda bilinçlenmesini sağlayacak harika bir belgesel.
https://www.yarininsuyu.com/ sitesinden ise sizde ayak izinizi hesaplayarak, hangi alan da ne kadar su tükettiğinizi hesaplayabilir ve tüketilen su üzerinden nasıl tasarruf yapabileceğinizi gösteren bir sistem mevcut. Yarının suyu sitesinden de 25 Litre belgeselini izleyebilir ya da https://youtu.be/w4pPjndoxKc den de ulaşabilirsiniz. Su bizim her şeyimiz. Sağlıkla yaşamak için suya çok ihtiyacımız var. Bugün bile su tüketiminde farkındalıklar yaratarak, kendimiz ve topluma oldukça faydamız olacaktır. Bilinçlenip, bilinçlendirmek su tüketimimize dikkat etmek kadar önemli.
